andromeda-samanyolu çarpışması ne demek?

Andromeda-Samanyolu çarpışması, Yerel Grup bünyesinde bulunan Andromeda ile Dünya'yı da içinde barındıran Samanyolu gökadalarının yaklaşık 4 milyar yıl içerisinde çarpışacaklarının öngörüldüğü galaksi çarpışmasıdır.¹²³

Yıldız çarpışmaları

Andromeda yaklaşık 1 trilyon (10¹²) Samanyolu da yaklaşık 300 milyar (3x10¹¹) yıldızı bünyesinde bulundurmaktadır. Fakat yıldızların aralarındaki mesafe çok büyük olduğundan iki yıldızın çarpışma ihtimali ihmal edilebilir düzeydedir. Örneğin Güneş'e en yakın olan yıldız Proxima Centauri ile Güneş arasındaki uzaklık yaklaşık 3x10⁷ solar çap (4x10¹³ km ya da 4,2 Iy) kadardır. Eğer Güneş Paris'te bir ping pong topu olsaydı Proxima'nın da değeri Berlin'de bir bezelye tanesi olurdu ve ayrıca galaksinin genişliği Dünya ile Mars arasındaki mesafenin yaklaşık üçte biri yani yaklaşık 12 milyon mil (19 milyon km) olurdu.

Gökadanın merkezinde yıldızlar daha yoğundur (1,6x10¹¹ km) fakat buna rağmen aralarında yaklaşık 3,2 km mesafe bulunan ping pong toplarından farkları yoktur. Bu yüzden iki yıldızın çarpışması pek olası değildir.

Kesinlik

2012 yılına dek bir çarpışma olup olmayacağını söylemenin bir yolu yoktu. Araştırmacılar, Hubble Uzay Teleskobu'yla Andromeda'nın 2002 ile 2010 yılları arasındaki hareketini özenle inceledikten sonra iki galaksinin kesinlikle çarpışacakları sonucuna varmışlardır.⁴ Bu ölçümden önce Andromeda'nın Samanyolu'na göre olan dikeyhızı, galaksideki yıldızların spektral hatlarının Doppler etkisi incelenerek ölçülebiliyordu fakat enine hızı direkt olarak ölçülemiyordu. Bu yüzden 120 km/sn ile Samanyolu'na yaklaştığı bilinen Andromeda'nın çarpacağını ya da ıskalayacağını söylemek mümkün değildi. En yakın dolaylı ölçümler enine hızın saniyede 100 km'den az olduğunu göstermekte⁵ ve bu da galaksilerin, gerçek halkaları çarpışmasa da, karanlık madde halelerinin çarpışacağını ortaya koymaktaydı.

Uzay Teleskop Bilim Enstitüsü'nden Frank Summers; Case Western Reserve University'den Profesör Chris Mihos ve Harvard Üniversitesi'nden Lars Hernquist'in çalışmalarına dayanarak öngörülen olayın bilgisayar ortamında görüntüsünü oluşturmuştur.⁶

Bu tür çarpışmalar oldukça yaygındır. Örneğin Andromeda'nın geçmişte en azından bir galaksi⁷ ve günümüzde de Samanyolu'yla birleşmekte olan Yay Eliptik Cüce Gökadası gibi birkaç cüce galaksi ile etkileştiği düşünülmektedir.

Güneş Sistemi'nin akıbeti

Harvard-Smithsonian Astrofizik Merkezi'nden iki bilim insanı, çarpışmanın gerçekleşme vaktinin ve hatta gerçekleşip gerçekleşmeyeceğinin Andromeda'nın enine hızına bağlı olduğunu söylediler.⁸ Günümüzdeki hesaplamalara göre bilim insanları, galaksiler birleştiğinde solar sistemin %50 ihtimalle galaksinin çekirdeğine olan uzaklığının üç katı dışarı savrulacağını öngörmüşlerdir.⁹ Ayrıca solar sistemin %12 ihtimalle etkileşim gerçekleşirkenki herhangi bir anda yeni galaksinin dışına fırlayacağını tahmin etmişlerdir.¹⁰

Yaklaşık 1,4 milyar yıl sonra, yani iki galaksi çarpışmadan çok önce, Güneş'in kademeli olarak artan parlaklığından ötürü Dünya üzerinde su kalmayacaktır. Bu da iki galaksi etkileşmeye başladığında Dünya'nın çoktan yaşanamayacak bir yer olacağı anlamına gelmektedir.¹¹¹²

Ayrıca bakınız

• Anten Gökadaları - İleri safhadaki etkileşim
• NGC 2207 ve IC 2163 - Etkileşmekte olan iki galaksi örneği

Kaynakça

Orijinal kaynak: andromeda-samanyolu çarpışması. Creative Commons Atıf-BenzerPaylaşım Lisansı ile paylaşılmıştır.

Footnotes

1. Hazel Muir, "Galactic merger to 'evict' Sun and Earth," New Scientist 4 May 2007 ↩

2. Astronomy, June 2008, page 28, by Abraham Loeb and T. J. Cox ↩

3. Andromeda on collision course with the Milky Way ↩

4. ↩

5. Abraham Loeb, Mark J. Reid, Andreas Brunthaler, and Heino Falcke The Astrophysical Journal, 633:894–898, November 10, 2005 ↩

6. ↩

7. "Andromeda involved in galactic collision" MSNBC 10:38 a.m. PT 29 January 2007 ↩

8. ↩
9. ↩
10. ↩
11. ↩
12. ↩

Kategoriler